Innovatie. Het lijkt soms wel een toverwoord. De term duikt maar liefst 85 keer op in het regeerprogramma. Ook binnen finance staat innovatie hoog op de agenda. Tegelijkertijd stuiten financials vaak op weerstand en barrières. Hoe innoveer je nu eigenlijk succesvol? Hoogleraar en innovatie-expert Henk Volberda en CFO van TP Vision Ron van Houten deelden hun inzichten tijdens de exclusieve Masterclass ‘Best in Finance’, georganiseerd door Sijthoff Accountants Academy, Enexis en Randstad Professional | Yacht.
Op 25 november 2024 was het Randstad Professional | Yacht-kantoor op de High Tech Campus in Eindhoven voor het eerst het decor van deze inspirerende reeks masterclasses. En waar kun je beter over innovatie praten dan in een omgeving die zelf innovatie ademt? In de intieme en gezellige setting verzamelden geïnteresseerde financials zich voor een middag vol inspiratie, praktische inzichten en uitdagende vragen over hun eigen rol in het innovatieproces.
Innovatie is meer dan een modewoord
Henk Volberda, hoogleraar Strategisch Management en Innovatie aan de Universiteit van Amsterdam, trapte de masterclass af en betrok direct het publiek bij zijn verhaal. “Innovatie is essentieel voor groei en vooruitgang”, begon Henk. “Toch zien veel financials het als iets ingewikkelds of zelfs als een bedreiging.” Hij vroeg de deelnemers wat innovatie voor hen betekent. Woorden als ‘vernieuwing’, ‘technologie’, ‘anders denken’, maar ook ‘modewoord’ verschenen groot op het scherm. Het zette meteen de toon: innovatie is veelzijdig en kan zowel kansen als uitdagingen betekenen, zeker in de financiële wereld.
Technologie: het beginpunt, maar niet het eindstation
Henk is dan misschien zelf geen financial, maar uit zijn goed onderbouwde verhaal blijkt wel dat hij wat met cijfers heeft. “Van alle kinderen die nu in groep 3 zitten, heeft later 65% een baan die nu nog niet bestaat”, deelde hij met de zaal. “En als we kijken naar technologie, zien we nu al dat ongeveer 34% van alle financiële activiteiten door machines, robots, of algoritmes wordt uitgevoerd. De verwachting is dat dit in 2027 stijgt naar 43%. Maar eerlijk gezegd betwijfel ik of we die snelheid gaan halen. De praktijk blijft vaak achter bij de voorspellingen.” Henk benadrukte dat technologische ontwikkelingen – hoewel ze zeker cruciaal zijn – niet de enige succesfactor zijn bij innovatie.
De kracht van sociale innovatie
Wat dan nog meer? “Technologie is de harde kant van innovatie,” legde Henk uit. “Maar zonder de zachte kant – leiderschap, organisatie, medewerkers en samenwerking, cultuur – komen we er niet. 75% van het innovatiesucces wordt bepaald door de menselijke factor. Dat noemen we ook wel sociale innovatie. Zonder investeringen in sociale innovatie leidt technologische innovatie simpelweg niet tot het gewenste resultaat.” Hij benadrukte dat het hefboomeffect enorm kan zijn. “Bedrijven die zowel in technologie als in sociale innovatie investeren, kunnen hun omzet uit nieuwe producten en diensten verviervoudigen.”
12% productiviteitsverhoging bij DSM
Als voorbeeld noemt Henk de productieplant in Delft van chemiebedrijf DSM. “Bij die DSM fabriek hebben ze een combinatie van technologische innovatie en sociale innovatie toegepast, en in slechts één jaar tijd leidde dat tot 12% productiviteitsverhoging.” Hij legde uit hoe DSM investeerde in het trainen van hun medewerkers en hen de ruimte gaf om zelfsturend te werken, wat uiteindelijk zorgde voor zowel een hogere productiviteit als een tevreden team.
Technologie én de mens: een gezamenlijke benadering
Henk wees de zaal erop dat veel innovaties stranden omdat de menselijke factor wordt genegeerd. “We zien dat maar liefst 70% van de digitale transformatieprojecten faalt. Dat komt niet door een gebrek aan technologie, maar door een gebrek aan aandacht voor de mensen die ermee moeten werken.” Hij benadrukte dat leiderschap en cultuur net zo belangrijk zijn als de technologie zelf. “Het draait om hoe je je medewerkers inspireert, hoe je ze betrekt bij de veranderingen, en hoe je ze helpt om nieuwe vaardigheden te ontwikkelen.”
Dienend leiderschap en co-creatie
Volgens Henk is dienend leiderschap cruciaal voor succesvolle innovatie. “Een dienend leider stelt niet zichzelf centraal, maar de medewerkers. Innovatie slaagt wanneer mensen zich veilig voelen om nieuwe ideeën te delen en wanneer ze de ruimte krijgen om te experimenteren.” Henk benadrukte ook het belang van co-creatie: “Innovatie is niet iets wat je in je eentje doet. Het gaat erom dat je samenwerkt met klanten, partners, en zelfs concurrenten om nieuwe oplossingen te vinden. Het is tijd dat we de muren van onze organisaties doorbreken en samen de toekomst vormgeven.”
De Schijf van 5 voor Innovatie
Aan het einde van zijn verhaal introduceerde Henk de ‘Schijf van 5 voor Innovatie’: technologie, organisatievormen, menselijk kapitaal, co-creatie, en dienend leiderschap. “Als financial wil je niet de beperkende factor zijn in het innovatieproces. De Schijf van 5 helpt je om juist een bevorderende factor te worden. Het gaat erom dat we niet alleen praten over technologie, maar ook over hoe we mensen meenemen in die veranderingen. Dat is waar de echte innovatie begint.”
Op naar de praktijk: Ron van Houten aan het woord
Na een broodje en een kop soep was het tijd voor de volgende spreker. De ontspannen sfeer tijdens de pauze maakte plaats voor hernieuwde focus toen CFO Ron van Houten van TP Vision zijn verhaal begon. Ron bracht een ander perspectief: waar Henk vooral sprak over de principes achter innovatie, nam Ron de zaal mee in de praktijk van innoveren binnen een grote organisatie. En in welke rol je daar als financial in kunt spelen.
Lessen van TP Vision
Ron van Houten heeft jarenlange ervaring binnen de technologie- en consumentenproductenindustrie en gaf de aanwezigen een openhartig kijkje achter de schermen bij TP Vision, het bedrijf achter Philips tv’s en audioapparatuur. “Toen ik bij TP Vision begon, kwam het bedrijf net uit een reorganisatie. Mensen hadden geen doelen, ze deden gewoon wat ze altijd deden. Er was weinig energie en vooruitgang,” vertelde Ron. “Het was duidelijk dat we moesten innoveren om weer te groeien. En dat betekende niet alleen nieuwe producten, maar ook een nieuwe manier van werken.”
Framework van visie, strategie en cultuur
Ron introduceerde een framework voor de financiële organisatie met duidelijke pijlers: visie, strategie, en cultuur. “Je kunt de toekomst niet voorspellen, maar je kunt haar wel creëren, zeg ik altijd. Daarom wilden we een duidelijke visie: waar staan we nu, en waar willen we naartoe? Die visie hebben we omgezet in een strategie, en die strategie hebben we weer ondersteund met een sterke bedrijfscultuur.”
Innovatieve praktijkvoorbeelden: Ambilight en Titan OS
Met voorbeelden van inspirerende innovaties binnen TP Vision zette Ron zijn verhaal kracht bij. Een van de meest sprekende voorbeelden was het in de markt zetten van de Ambilight-technologie – lichtstrips die de sfeer van een televisieprojectie versterken. “Toen een financial uit mijn team hoorde dat 8 van de 10 mensen met een Philips-tv daarna weer een Philips-tv kochten vanwege de Ambilight-functie, zei hij: waarom maken we hier geen apart merk van?” Het bleek een gouden zet. Samen met zijn team ontwikkelde Ron een strategie om deze technologie op de kaart te zetten, inclusief een partnerschap met FC Barcelona om de merkwaarde wereldwijd te versterken. Inmiddels is Ambilight TV niet meer weg te denken uit huiskamers over de hele wereld. “Dit is precies wat je kunt bereiken wanneer je als financial verder kijkt dan de cijfers en meedenkt in termen van waardecreatie.”
Daarnaast vertelde Ron over Titan OS, een nieuw besturingssysteem voor smart-tv's. Titan OS biedt fabrikanten de mogelijkheid om naast reguliere streamingdiensten ook gratis kanalen en lokale content toe te voegen. Dit zorgt voor meer keuzevrijheid en een gepersonaliseerde kijkervaring. Het doel was om de traditionele tv-markt opnieuw uit te vinden door meer flexibiliteit en maatwerk aan te bieden. “We wilden niet meer gewoon volgen wat de markt deed, we wilden een disruptief businessmodel creëren.” Door samen te werken met voormalig leiders in de tv-industrie en de joint venture apart van de grotere organisatie te houden, werd het team in staat gesteld om snel te innoveren. “Dit is een perfect voorbeeld van hoe co-creatie en flexibiliteit bijdragen aan succes.”
De rol van de financial verschuift
Kortom: “Als financials moeten we betrokken zijn bij de strategische beslissingen van de organisatie,” zo stelde Ron. “Vroeger waren we vooral bezig met administratie en controle, maar dat kan echt anders. We moeten waarde toevoegen door samen te werken met de business en te kijken hoe we innovaties mogelijk kunnen maken.” Hij benadrukte hoe belangrijk het is om vanuit je rol als financial invloed uit te oefenen op de business cases en strategische projecten: “We zijn geen backoffice; we zijn een strategische businesspartner.”
Ron sloot af met een belangrijke boodschap voor de zaal: “Innovatie begint niet bij de technologie, maar bij de mensen. Het gaat om ruimte creëren, een veilige omgeving bieden, processen efficiënter maken en waarde toevoegen. Alleen zo kunnen we als financials een leidende rol spelen in het innovatieproces.”
Oproep: kom zelf in actie en investeer in innovatie
En daarmee kwam de Masterclass ‘Best in Finance’ alweer tot een eind. De aanwezigen gingen naar huis met veel nieuwe inzichten en handvatten om innovatie binnen hun eigen organisatie te stimuleren. En een oproep om bij te dragen aan verandering. Want als we één ding hebben geleerd, vraagt innovatie om mensen die durven experimenteren, samenwerken en nieuwe ideeën aandragen.
Ook een innoverende finance professional worden?Sluit je aan bij onze Futurizing Finance Community
